Những lời bàn tán rằng chiếc ti vi (TV) thông minh trong phòng ngủ nhà bạn có thể đang theo dõi bạn đã râm ran từ lâu. Nhưng với người dân Mỹ, bằng chứng rõ nhất là chiếc TV nhãn hiệu Vizio nhà họ lại phát ra thông báo trên màn hình, bày cho họ cách nhận tiền bồi thường từ một vụ kiện tập thể mà Vizio là bị đơn. Thật là một câu chuyện hy hữu chỉ có trong thời đại kỹ thuật số.
Số là nhiều khách hàng, kể cả Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) đã cáo buộc hãng sản xuất TV Vizio theo dõi, thu thập dữ liệu liên quan đến thói quen xem TV của người dùng nhiều năm nay, thậm chí ghi nhận chi tiết đến từng giây người dùng đang xem chương trình gì. Chức năng theo dõi này được bật sẵn trên TV, người dùng không biết mà có biết cũng loay hoay khó tắt. Năm 2016, một số khách hàng khởi kiện Vizio theo dạng tập thể và năm 2017, FTC từng phạt Vizio 2,2 triệu đô la Mỹ. Đến năm 2018, Vizio dàn xếp vụ kiện này, đồng ý trả tiền bồi thường 17 triệu đô la, chia đều cho 16 triệu khách hàng có sử dụng TV Vizio trong thời gian đó. Theo thỏa thuận dàn xếp, Vizio phải thông báo cho khách hàng biết mà tham gia để nhận bồi thường. Dự báo chỉ một số ít khách hàng điền phiếu nhận bồi thường nên cuối cùng mỗi khách hàng ắt sẽ nhận chừng 13-31 đô la.
Trước đó, một bài viết trên tờ New York Times cho biết hàng triệu chiếc TV thông minh đang thu thập thông tin của người xem mà nhiều lúc họ không hề hay biết hoặc không để ý. Công nghệ hiện nay cho phép các công ty thu thập dữ liệu có thể ngay lập tức biết được người ta đang xem gì trên chiếc TV có kết nối với Internet, rồi dùng thông tin đó để gửi quảng cáo liên quan đến các thiết bị khác trong nhà người này.
Samba TV là một doanh nghiệp như thế, họ cho biết họ đang thu thập dữ liệu từ 13,5 triệu chiếc TV thông minh tại Mỹ. Samba TV ký thỏa thuận với hơn một chục nhãn hiệu TV như Sony, Sharp, TCL, Philips để cài đặt phần mềm của họ lên một số TV bán ra. Lúc người mua thiết lập TV lần đầu tiên, họ sẽ được máy nhắc kích hoạt một dịch vụ gọi là Samba Interactive TV bởi dịch vụ này sẽ gợi ý các chương trình hay và tổ chức sắp xếp nội dung một cách thông minh nhất. Trang kích hoạt này không nói rõ chi tiết Samba TV sẽ thu thập dữ liệu gì từ người dùng để đưa ra các gợi ý “thông minh” này. Đến 90% khách mua TV đều đồng ý bật chức năng này.
Một khi đã được kích hoạt, Samba TV có thể ghi nhận hầu như mọi thứ xuất hiện trên màn hình, theo từng giây nhờ phần mềm đọc màn hình để biết chính xác chương trình gì đang được xem, quảng cáo gì đang xuất hiện, kể cả các trò chơi dùng màn hình TV để chơi. Samba TV quảng bá cho các nhà quảng cáo rằng họ có thể giúp nhắm đúng đối tượng, phân loại người xem bảo thủ hay cấp tiến, rồi người xem thích theo dõi cuộc tranh luận của ứng cử viên nào - tức quảng bá rằng họ có thể tung chiến dịch quảng cáo chính trị nữa. Một tính năng của Samba TV từng thu hút nhiều nhà quảng cáo như Citi hay JetBlue, Expedia là Samba TV có thể phát hiện các thiết bị khác trong cùng căn nhà đó miễn sao chúng cùng kết nối chung với mạng wifi như chiếc TV thông minh. Từ đó đến bắn quảng cáo lên các thiết bị kia là chuyện dễ như chơi.
Theo tường thuật của tờ New York Times, Samba TV tuân thủ quy định của FTC nên không trực tiếp bán dữ liệu cho nhà quảng cáo. Thay vào đó, nhà quảng cáo phải trả tiền để Samba TV chuyển quảng cáo lên các thiết bị khác sau khi TV phát quảng cáo, tức là lúc người xem thường ngưng xem TV để liếc nhìn qua điện thoại chẳng hạn.
Một doanh nghiệp khác trong lĩnh vực này, Alphonso lại dùng các ứng dụng chơi game trên điện thoại thông minh để nghe ngóng xem thử nhà nọ nhà kia đang xem chương trình TV gì bằng cách xin phép người dùng tiếp cận micro của điện thoại. Nhưng khổ nỗi, trẻ em thì làm gì biết ý nghĩa của thông báo xin phép này. Thế là con chơi game, cha mẹ xem gì trên TV thì Alphonso đều biết, ngay cả khi không chơi game, ứng dụng cũng lắng nghe và gửi thông tin về đều đặn.
Một mối nguy khác từ chiếc TV thông minh theo điều tra của tổ chức Consumer Reports là dễ bị tin tặc đột nhập. Consumer Reports thử nghiệm trên năm nhãn hiệu TV hàng đầu trên thị trường và cho biết chúng dễ dàng bị tin tặc loại tay mơ kết nối từ xa để phá chơi, như vặn to volume, cắt kết nối với mạng wifi, thay đổi kênh liên tục hay bắt TV phát các đoạn phim dung tục trên YouTube.
Điều tra của Consumer Reports còn cho thấy TV nhãn hiệu nào cũng liên tục ghi nhận thông tin người dùng xem gì để gửi về cho một bên thứ ba, bằng cách dùng kỹ thuật ACR - tự động nhận dạng nội dung. ACR thì được quảng bá là hỗ trợ người dùng chọn đúng chương trình hợp sở thích nhưng thực chất để nhắm đúng quảng cáo. Consumer Reports khuyên người dùng khi thiết lập TV lần đầu tiên nên đọc kỹ các thông báo; còn không, ngay bây giờ nên vào phần Setting, chọn System, chọn Advanced System Setting. Trong đó có mục External Control, người dùng nên chuyển sang “Disabled”, tức tắt kích hoạt.
.png)
COMMENTS